На мінулым тыдні, 19 лістапада ва ўстанове культуры “Ашмянскі краязнаўчы музей імя Ф.К. Багушэвіча” адбылася гістарычная гасцёўня “Сучаснае старое мястэчка”. Імпрэза сабрала ўсіх неабыякавых да мінулага Гальшан. Акрамя дарослых наведвальнікаў, былі і вучні СШ № 3.Вялі мерапрыемства супрацоўнікі музея Вольга Вінцаловіч і Ірына Бусловіч.
Вучаніца 6-га класа Гальшанскай сярэдняй школы Паліна Бартановіч уразіла прысутных аповедам “Падарожжа па Гальшанскім краі”. Выдатнае выступленне было адметна яшчэ і тым, што дзяўчынка расказвала пра сваю малую радзіму на памяць. Дапамагла Паліне рыхтавацца яе настаўніца Алена Мікалаеўна Малышка.
Гальшанская краязнаўца Валянціна Сцяпанаўна Лабуніна пазнаёміла наведвальнікаў музея з валунамі і камянямі – помнікамі Гальшанскай зямлі. Змястоўны расповед суправаджалі аўтарскія фотаздымкі.
Выступленне настаўніка гісторыі сярэдняй школы № 2 Алены Іванаўны Апанэль было прысвечана фотапраекту “Старыя і новыя Гальшаны”. Яна разам з вучнямі наведала даўняе мястэчка і правяла там фотапленэр, падчас якога школьнікі суаднеслі фота стагадовай даўнасці з сучаснымі гальшанскімі краявідамі. Вынікі былі прадстаўлены ў выглядзе медыяпрэзентацыі.
Завяршыў мерапрыемства дызайнер і краязнаўца Сяргей Іванавіч Верамейчык з выступленнем “Спробы рэканструкцыі замка Паўла Стэфана Сапегі”. Сяргей Іванавіч не пагадзіўся са зробленымі ў савецкі час 
рэканструкцыямі гальшанскага замка ў галандскім стылі. Ён падышоў да вырашэння гэтай задачы з педантычнасцю сапраўднага знаўцы. Галоўнае, чым вылучаецца яго рэканструкцыя, – імкненне наблізіцца да асаблівасцяў архітэктуры, якая ўласціва менавіта будынкам роду Сапегаў, і перанесці іх на рэшткі замка. Таксама ён выкарыстаў усе даступныя яму выявы Гальшанскага замка і замкавых пабудоў у ХХ стагоддзі для максімальнай дакладнасці рэканструкцыі.
Яго займальнае, эмацыянальнае і дасціпнае выступленне закранула пытанні рэканструкцыі былога замка на паперы і ў рэальнасці. Цікавым фактам стала паведамленне аб тым, што ўжо ў даўнія часы гаспадарлівасць і нядбайнасць валадароў замка моцна адбілася на захаванасці будынка: як стала вядома, палова замка , якой валодаў больш руплівы спадкаемца, захавалася нашмат лепш за другую палову, дзе гаспадарыў не такі дбайны ўладальнік. Цяпер гісторыя мае ўсе шансы паўтарыцца: калі тэрмінова не прыняць усе неабходныя захады па рэстаўрацыі, замак можа застацца ў руінах назаўжды.
Напрыканцы Сяргей Іванавіч парадаваў гасцей некалькімі музычнымі творамі, якія выканаў на блок-флейце. Яны перанеслі гасцей у часы крыжакоў (ХІІ ст.) і “Полацкага сшытку” (ХV – ХVII стст.). Фіналам стала невялікая імправізацыя, якой тут жа прыдумалі назву слухачы. А яшчэ мастак падарыў Паліне Бартановіч за яе выступленне ўласныя малюнкі.
Мепрапрыемства стала своеасаблівым прысвячэннем юбілейным датам: 405-годдзю заканчэння будаўніцтва гальшанскага замка, 450-годдзю з дня нараджэння яго ўладальніка Паўла Стэфана Сапегі, а таксама 735-годдзю самога мястэчка.
Дзмітрый РАДКЕВІЧ.
Фота Святланы МУЦЯНСКАЙ.