Прапануем увазе нашых чытачоў “Краязнаўчы каляндар” на 2019 год, падрыхтаваны бібліятэкарам раённай бібліятэкі Галінай Уладзіміраўнай Палубінскай. На нашым сайце паступова будзе з’яўляцца інфармацыя аб юбелейных датах, падзеях і людзях. Цалкам пазнаёміцца з выданнем можна ў чытальнай зале раённай бібліятэкі.
225 гадоў з часу паўстання пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі (1794)
У 1794 годзе, з сакавіка па лістапад, Ашмяншчына, як і ўся тэрыторыя былой Рэчы Паспалітай, аказалася ахопленай паўстаннем пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі. Паўстанне насіла нацыянальна-вызваленчы характар і было накіравана супраць расі йскай акупацыі і прускай інтэрвенцыі. Паўстанцы змагаліся за аднаўленне незалежнасці і суверэнітэту Рэчы Паспалітай.
Стратэгічным цэнтрам паўстанцаў быў г. Вільна. 7 мая 1794 г. адбылося буйное вайсковае сутыкненне паўстанцкага войска пад камандаваннем Я.Ясінскага з атрадам палкоўніка М.Дзеева пад вёскай Паляны, што недалёка ад Ашмян. З боку паўстанцаў выступіла каля 2-х тысяч рэгулярнага “літоўскага войска” і амаль тысяча мясцовых сялян-касінераў, узброеных пікамі і косамі. Сілы ж М.Дзеева налічвалі больш за 3 тысячы вопытнага і добра ўзброенага рэгулярнага войску. Зацятая бітва ішла на працягу амаль 6 гадзін. Паўстанцы вымушаны былі адступіць. М.Дзееў са сваім атрадам адступіў да Смаргоні, каб там злучыцца з атрадам Л.Бенігсена. Я.Ясінскі ж вярнуўся пад Вільна.